Zespół Elpenora - inaczej upojenie senne - jest jednym ze stanów zaliczanych do parasomnii.
Charakteryzują je mimowolne, niechciane zachowania, które zaczynają się w fazie głębokiego snu, czyli NREM.
O Zespole Elpenora mówimy w przypadku, kiedy u śpiącego wróciła sprawność fizyczna, ale nie wróciła świadomość.
Zaczyna on wtedy robić dziwne rzeczy, których później nie pamięta.
Najgłośniejszym przypadkiem Zespołu Elpenora był Prezydent Francji Paul Deschanel, który w trakcie nocnej podróży pociągiem, w samej piżamie wypadł przez okno. Skończyło się na lekkich obrażeniach, a sam Deschanel opowiadał później, że ma lukę w pamięci pomiędzy otwarciem okna, a znalezieniem się w miejscu, w którym został znaleziony.
Niewytłumaczalne problemy psychiczne zmusiły go w końcu do ustąpienia z urzędu.
Jak rozpoznać Zespół Elpenora?
Zespół Elpenora występuje u 4% dorosłej populacji na świecie. Chory zaczyna się poruszać i wykonywać dziwne rzeczy, choć nie ma świadomości, że to robi. U większości z nas sny skupiają się w okół koszmarów lub marzeń erotycznych i są dla nas nieszkodliwe. Osoba z Zespołem Elpenora nie odróżnia snu od rzeczywistości i mogą się u niej pojawić zachowania agresywne wobec innych i siebie (niszczenie przedmiotów, chęć wyskoczenia przez okno, wyjście z domu w środku nocy). Ludzie w stanie upojenia przysennego (inna nazwa Zespołu Elpenora) uważa się za niepoczytalnych.
Zespół Elpenora diagnozuje się u osób z zaburzeniami psychotycznymi, może być ono także wynikiem przewlekłego braku snu czy skrajnego wyczerpania organizmu.
Zespół Elpenora - jak postępować?
Choć objawy zaburzenia ustępują zaraz po przebudzeniu, jeśli takie incydenty powtarzają się, należy skontaktować się z lekarzem (neurologiem lub psychiatrą) w celu przeprowadzenia diagnostyki i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Upojenie przysenne może stanowić zagrożenie zarówno dla śpiącego, jak i jego otoczenia, więc nie lekceważmy jego występowania.